Patelnia aluminiowa, żeliwna, stalowa - jak wybrać najlepszą?
Nie ma kuchni bez patelni. To podstawowa i niezbędna rzecz w każdym domu, gdzie samodzielnie przygotowuje się posiłki. Jest tak często używana, że warto wiedzieć o niej coś więcej. Która patelnia jest najlepsza i dlaczego? Ile kosztuje dobra patelnia? I czy warto mieć kilka patelni w domu? To wszystko będziecie wiedzieć po przeczytaniu tego artykułu.
Taka mała, taka duża
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów patelni aluminiowych, żeliwnych czy stalowych. Odpowiedni wybór będzie zależał od tego, do czego będzie nam ona potrzebna. Najbardziej uniwersalna jest patelnia aluminiowa klasyczna, okrągła. Ma płaskie dno i niezbyt głębokie brzegi. Dostępna jest w wielu rozmiarach, średnica może liczyć od 14 do nawet 40 cm. Która wielkość jest najlepsza? To zależy od potrzeb i ilości członków Twojej rodziny. Dla jednej osoby wystarczająca jest średnica do 24 cm. Może być mniejsza, jeśli nie planujesz na niej dusić potraw, a jedynie smażyć. W takim przypadku wystarczająca będzie średnica do 20 cm.
Dla dwóch osób polecamy patelnie od 20 do 28 cm. I tu podobnie jak wyżej, do smażenia wystarczająca będzie średnica 24 cm, natomiast, gdy chcemy na niej również dusić potrawy, wybierzmy nieco większą - 28 cm. Dla rodziny czteroosobowej najlepsza będzie patelnia o średnicy minimum 28 cm. Łatwo możemy zauważyć tutaj pewną prawidłowość. Zakup naczynia dla jednej osoby zaczynamy od około 20 cm średnicy, za każdego następnego członka rodziny musimy dodać 4 kolejne cm. Czasami o naszym wyborze decyduje ilość miejsca dostępna w szafie, jednak nie może to być główne kryterium. Nie będziemy zadowoleni z użytkowania zbyt małej patelni. Lepiej kupić jedną porządną niż ‘męczyć’ się z kilkoma mniejszymi. Pamiętajmy również, że wymiar patelni oznacza średnicę w jej najszerszym miejscu, czyli od brzegu do brzegu. Jej faktyczny wymiar ‘użytkowy’ jest nieco mniejszy i zależy od grubości ścianek oraz ich konta nachylenia.
Sprawdź: Patelnie Sklep
Przy okazji warto podkreślić, że grubość ścianek jest bardzo ważna. Wybierajmy patelnie z jak największą grubością dna. Są bardziej wytrzymałe i odporne na działanie ciepła. Lekkie i cienkie patelnie szybko się niszczą i łatwo zniekształcają oraz wyginają. Najlepsze patelnie to te najcięższe.
Patelnia aluminiowa, żeliwna, stalowa głęboka
Kolejnym rodzajem jest patelnia głęboka. Od klasycznej różni się tak naprawdę tylko wysokością brzegów. Sprawdzi się idealnie do przygotowywania duszonych potraw albo smażenia dużej ilości produktów lub o nietypowych kształtach. Jedną z odmian tego rodzaju patelni jest chiński wok, który doskonale się nadaje nie tylko do przyrządzania azjatyckich przysmaków. Natomiast mniejszym wydaniem głębokiej patelni jest patelnia saute.
Grill w Twoim domu
Patelnia do grillowania to kolejny rodzaj, który warto omówić. Bardzo łatwo rozpoznamy ją po kształcie oraz strukturze dna. Patelnia grillowa zazwyczaj ma kwadratowy lub prostokątny kształt. Na dnie posiada rowki, kratę albo inny typ perforacji. Dzięki temu do smażonych potraw nie dochodzi od dołu powietrze, czyli uzyskujemy efekt podobny do tego, który występuje w tradycyjnej formie grillowania. Patelnia do grillowania będzie idealnym wyborem dla osób, które dbają o prawidłowe odżywianie się lub są na diecie, ponieważ większość tłuszczu podczas grillowania jest wytapiana. Wśród tego typu patelni wyróżniamy m.in. patelnię grillową indukcyjną oraz żeliwną. Patelnia indukcyjna różni się od standardowej, ale trzeba pamiętać, że patelnia indukcyjna działa również na kuchenkach gazowych, natomiast zwykłej patelni nie użyjemy już na płycie indukcyjnej. Patelnie żeliwne omówimy jeszcze w dalszych akapitach.
Sprawdź: Patelnie Grillowe
Patelnie do zadań specjalnych
Na rynku dostępne są także patelnie do:
- jajek,
- naleśników,
- ryb,
- racuchów,
- i wiele innych.
Tak naprawdę możemy kupić patelnię do każdego rodzaju potrawy. Patelnie do naleśników na indukcję są szczególnie warte uwagi, ponieważ smażenie na nich jest samą przyjemnością. Naleśniki nie przywierają do powierzchni, są cieniutkie – dokładnie takie jak powinny być! Patelnie Bialetti dodatkowo wyróżnia niebanalny i oryginalny design. Oczywiście nie musisz kupować wszystkich rodzajów patelni. Wszystko zależy od Twoich potrzeb, funduszy i miejsca w szafkach kuchennych.
Elektryczna patelnia – idealna podczas podróży
Coraz popularniejsza jest także patelnia elektryczna, która przydaje się szczególnie w podróży. Wystarczy ją podłączyć do prądu i już jest gotowa do działania. Możemy na niej smażyć, dusić, gotować lub piec. Niepotrzebna jest już zatem kuchenka, patelnia często posiada specjalne nóżki, dzięki którym ustawimy urządzenie w dowolnym miejscu. Jeśli często podróżujemy to ten produkt, ze względu na swoją funkcjonalność, będzie doskonałym rozwiązaniem.
Powłoki i surowce
Teraz przejdźmy do materiału, z jakiego może być wykonana patelnia. Na rynku dostępne są patelnie wykonane z:
- aluminium,
- żeliwa,
- stali,
- miedzi,
- tytanu.
Aluminiowe patelnie
Patelnie aluminiowe są bardzo chętnie kupowanym rodzajem patelni. Powodów jest kilka, a jednym z nich jest fakt, że naczynia te szybko i równomiernie się nagrzewają oraz równie szybko stygną. Najlepiej wybierać te o grubym dnie i ściankach, ponieważ są wtedy bardziej wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne i zarysowania. W przypadku patelni aluminiowych sprawdza się zasada, że im cięższa patelnia, tym lepiej. Patelnie aluminiowe są zabezpieczane przez producentów różnymi powłokami (o nich szerzej jeszcze będziemy pisać), dzięki czemu smażone przez nas potrawy nie mają kontaktu z metalem, nie przywierają do powierzchni i nie przypalają się. Na rynku dostępne są również patelnie aluminiowe na indukcję.
Żeliwne patelnie
Patelnie żeliwne przez wielu uważane są za najlepsze. Potocznie nazywane są ‘patelniami cygańskimi’. Są praktycznie niezniszczalne i można na nich smażyć wszystko, bez żadnych ograniczeń. Bardzo dobre są żeliwne patelnie grillowe, na których usmażysz potrawy równie pyszne jak te z profesjonalnego ogrodowego grilla. Dania przygotowane w ten sposób są nie tylko smaczne, ale przede wszystkim zdrowe i cechują się niską zawartością tłuszczu. Podczas smażenia na patelni żeliwnej wydziela się żelazo, dlatego ten rodzaj naczynia jest szczególnie polecany osobom cierpiącym na anemię oraz choroby serca. Urządzenia te łatwo rozpoznamy po ich wadze – są naprawdę bardzo ciężkie. Dużą zaletą naczyń żeliwnych jest łatwe czyszczenie (choć nie można ich myć w zmywarce) i długie utrzymywanie ciepła potrawy. Ze względu na swoje właściwości często stosowane są w restauracjach, barach, jadłodajniach i stołówkach
Stalowe patelnie
Patelnia stalowa, szczególnie wykonana ze stali nierdzewnej jest ostatnio coraz bardziej popularna. Wyróżnia się wyjątkową trwałością i odpornością na zarysowania – do mieszania składników możemy używać nawet metalowych sztućców. Nie wchodzi w reakcje z żadnymi substancjami, jest więc całkowicie bezpieczna dla naszego organizmu. Cena patelni jest nieco wyższa, ale za wysoką jakość materiałów warto zapłacić troszkę więcej. To inwestycja, która się opłaci, ponieważ patelnie z tego materiału posiadają wieloletnią gwarancję. Jedyną ich wadą jest nieco słabsze przewodzenie ciepła. więc musimy nieco dłużej poczekać aż się nagrzeje. Ze stali wykonuje się oryginalne chińskie woki, które są praktycznie niezniszczalne.
Patelnie zahartowane
Niektóre patelnie stalowe są zabezpieczone różnego typu powłokami, inne natomiast trzeba przed pierwszym użyciem zahartować. W jaki sposób? Napełniamy naczynie wodą z obierkami od ziemniaków i gotujemy przez około 15 minut. Potem zalewamy ją olejem, smażymy chwilę i wycieramy tłuszcz papierowym ręcznikiem. Gotowe!
Patelnie z aluminium, stali oraz żeliwne są najbardziej popularne, ale na rynku dostępne są również naczynia z miedzi i tytanu.
Miedziane patelnie
Patelnie miedziane wyróżniają się na tle innych przede wszystkim efektownym wyglądem oraz wysoką ceną. Można powiedzieć, że są pewnym wyznacznikiem luksusu. Producenci często łączą miedź z innymi surowcami, np. stalą i aluminium. Podobnie jak patelnie aluminiowe, te wykonane z miedzi doskonale i równomiernie przewodzą ciepło oraz szybko się nagrzewają. Są również bardzo trwałe, a przy odpowiednim użytkowaniu mogą nam służyć całe życie, dlatego często stosowane są do użytku profesjonalnego. Wadą, oprócz wysokiej ceny, jest ich spory ciężar i potrzeba systematycznej konserwacji (octem, cytryną i solą kuchenną).
Tytanowe patelnie
Patelnie tytanowe to wysokiej jakości sprzęt kuchenny. Cechują się niezwykłą trwałością i odpornością. Ich cena jest dość wysoka, ale jeśli dużo i często smażymy lub dusimy potrawy – warto w nie zainwestować. Dostępne są również modele na indukcję.
Powłoki patelni
Powłoka Teflonowa
Materiał, z którego wykonane są naczynia to jedno, ale ważne są również zastosowane w nich powłoki. Najczęściej stosowane są powłoki teflonowe. Teflon jest bardzo praktyczny, za jego zasługą dania nie przywierają do powierzchni i można je smażyć bez użycia tłuszczu. Potrawy przygotowywane w ten sposób są więc zdrowe, dlatego powinny je wybierać osoby, które chcą się zdrowo odżywiać i dbają o odpowiednią wartość kaloryczną posiłków. Pamiętajmy jednak, żeby do mieszania składników nie używać metalowych sztućców – teflon niestety jest delikatny i łatwo go zarysować. Ale jest na to sposób. Jeśli wybierzemy naczynie z trzema grubymi warstwami powłoki teflonowej, jego powierzchnia będzie odporna na uszkodzenia mechaniczne. Tutaj jednak trzeba uważać na tanie produkty z imitacją teflonu, które już po kilku użyciach będą bardzo zniszczone i będziemy zmuszeni je wyrzucić.
Powłoka Tytanowa
Pisaliśmy już o tytanowych patelniach, teraz czas na tytanową powłokę. Jest to odporna na zarysowania i wytrzymała powłoka. Jej odporność wzrasta wraz z grubością i ilością warstw (podobnie jak w przypadku teflonu – polecamy minimum 3 warstwy). Powłoka z tego surowca sprawia, że podczas smażenia jedzenie nie przywiera do dna. Jeśli nie stać nas na tytanowe naczynie, warto pomyśleć nad wyborem patelni z tytanową powłoką.
Powłoka Ceramiczna
Coraz większą popularność zyskuje powłoka ceramiczna. Ceramika bardzo szybko i równomiernie się nagrzewa, jest także odporna i wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne. Jej cechą szczególną jest biały kolor, jednak i tutaj musimy uważać na podróbki. Patelnie Bialetti charakteryzują się idealnie gładką powierzchnią ceramiczną, grudki i nierówności świadczyłyby o tym, że mamy do czynienia z imitacją. Ceramikę często dodaje się do powłok tytanowych. Jest to bardzo dobre połączenie, które gwarantuje pełne zadowolenie z użytkowania.
Powłoka Kamienna
Powłoki kamienne posiadają tradycyjne właściwości nieprzywierające, dzięki czemu sprawdzają się zarówno w domowej jak również profesjonalnej kuchni. Nie wymagają one stosowania dużych ilości tłuszczu i zachowują właściwości potraw. Występują one w dwóch kolorystykach - wykonane z białego kamienia oraz czarnego. Patelnie z powłoką z kamienia wyróżnia wysoka odporność na zarysowania nawet przy temperaturze 300oC.
Oczywiście na rynku dostępnych jest jeszcze wiele innych powłok, jednak radzimy tu zachować ostrożność. Wybierajmy sprawdzonych producentów, ponieważ w przypadku niesprawdzonych technologii możemy narazić się na działanie szkodliwych, a nawet toksycznych substancji. Nie warto ryzykować swojego zdrowia (czy życia) dla zaoszczędzenia kilku złotych.
Siła detali
Diabeł tkwi w szczegółach, każdy zna to powiedzenie. W przypadku patelni takimi ważnymi detalami są pokrywy oraz rączki i uchwyty. Komfort użytkowania patelni w dużej mierze zależy właśnie od rączki. Dlatego tak ważne jest, aby była ergonomiczna i stabilna oraz nie wyślizgiwała się z rąk. Najtrwalsze są modele, w których rączka jest na stałe połączona z trzpieniem. Rączka nie może się także nagrzewać podczas użytkowania. Bardzo praktyczne są żaroodporne lub doczepiane rączki, możemy wtedy włożyć patelnię do piekarnika i piec różne smakowite zapiekanki. Te drugie są bardzo funkcjonalne i pozwalają zaoszczędzić wiele miejsca w szafkach kuchennych.
Polecamy rączki wykonane m.in. z:
- silikonu,
- stali,
- aluminium,
- bakelitu,
- drewna.
Natomiast stanowczo odradzamy te wykonane z plastiku, ponieważ szybko się topią i nie są trwałe.
Pokrywy są zazwyczaj dodawane do naczyń, ale możemy również dokupić je osobno (najlepiej wybrać model tego samego producenta). Jak dobrać odpowiednią?
Pokrywka musi być idealnie dopasowana, w ten sposób unikniemy zachlapania kuchenki. Dobrze jeśli jest nieco wypukła, ponieważ taki kształt umożliwia odpowiednią cyrkulację powietrza podczas smażenia, duszenia lub gotowania. Koniecznie wybieraj takie pokrywy, które mają otwory albo piny dystansowe (na obrzeżach naczynia) – pozwalają one na optymalne ujście pary.
Jeśli idzie o materiał, najlepsze są te z żaroodpornego szkła lub stali nierdzewnej. Uchwyty zaś powinny być wykonane z tego samego materiału co rączki.
Czy już wiesz, jakie patelnie są najlepsze? Aby dokonać dobrego wyboru warto wziąć pod uwagę kilka praktycznych rad i wskazówek. Niektóre modele patelni, odpowiednio użytkowane i konserwowane, mogą służyć nam przez całe życie. Jeśli samodzielnie przygotowujemy posiłki i zależy nam na zdrowym odżywianiu – nie powinniśmy wybierać tanich produktów, ponieważ zazwyczaj zamiast zabezpieczenia teflonowymi albo ceramicznymi powłokami, są pokryte marnej jakości imitacjami, które mogą nawet zaszkodzić naszemu zdrowiu. A na zdrowiu nie powinno się oszczędzać. Warto wybierać sprawdzonych i cenionych producentów, którzy stosują wysokiej jakości materiały przy wykorzystaniu innowacyjnych metod produkcyjnych.
Sprawdź naszą ofertę:
